หญ้าคา
ชื่อวิทยาศาสตร์: Imperata cylindrica
ชื่อสามัญ: Cogon Grass, Kunai Grass
วงศ์: Poaceae (วงศ์หญ้า)
ชื่ออื่น: หญ้าหัวเสือ (ภาคใต้), ลาลาง (กะเหรี่ยง), คา (กลาง)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
- ลำต้น: เป็นไม้ล้มลุก อายุหลายปี มีลำต้นใต้ดินเป็นเหง้าเลื้อยไปตามดิน
- ใบ: ใบแคบยาว สีเขียว ขอบใบคมและหยาบ
- ดอก: ช่อดอกสีขาวเป็นพู่ขนาดเล็ก มักเห็นได้ชัดเจนในฤดูแล้ง
- ราก: มีระบบรากแข็งแรง ชอนไชลึกลงดิน เหง้าสีขาวอมเหลือง
สรรพคุณทางยา
หญ้าคาเป็นสมุนไพรที่มีการนำมาใช้ในการแพทย์พื้นบ้านมาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะส่วนของราก ซึ่งมีสรรพคุณดังนี้:
- ช่วยขับปัสสาวะ
- รากหญ้าคามีฤทธิ์ขับปัสสาวะ ลดความดันโลหิต แก้อาการบวมน้ำ
- แก้ไข้ แก้ร้อนใน
- น้ำต้มรากหญ้าคาช่วยลดความร้อนในร่างกาย ดับกระหาย
- บรรเทาโรคทางเดินปัสสาวะ
- ใช้รักษากระเพาะปัสสาวะอักเสบ ช่วยลดอาการปัสสาวะแสบขัด
- ห้ามเลือด
- รากหญ้าคามีสรรพคุณช่วยห้ามเลือดจากแผลสด
- ขับเสมหะ แก้ไอ
- ใช้รากหญ้าคาต้มดื่มช่วยขับเสมหะ แก้อาการไอ
วิธีการใช้หญ้าคา
- ขับปัสสาวะ แก้ร้อนใน
- นำ รากหญ้าคาแห้ง 15-30 กรัม ต้มกับน้ำประมาณ 1 ลิตร ดื่มเป็นน้ำสมุนไพร
- ห้ามเลือด
- นำรากสดหรือใบตำพอกบริเวณแผลสดเพื่อช่วยห้ามเลือด
- แก้ไอ ขับเสมหะ
- ต้มน้ำรากหญ้าคาสดแล้วกรองดื่ม
ข้อควรระวัง
- หญ้าคามีฤทธิ์ขับปัสสาวะ ไม่ควรใช้ในปริมาณมากเกินไป
- สตรีมีครรภ์ควรหลีกเลี่ยงการใช้สมุนไพรชนิดนี้โดยไม่ปรึกษาแพทย์
การนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน
- ในบางพื้นที่ ใช้หญ้าคามุงหลังคา เพราะใบหญ้ามีความทนทาน
- นำรากหญ้าคามาผสมในตำรับยารักษาโรคหลายชนิด
หญ้าคาถือเป็นสมุนไพรที่มีคุณค่าทางการแพทย์ ใช้ได้หลากหลาย แต่ต้องใช้ในปริมาณที่เหมาะสมเพื่อความปลอดภัยสูงสุด